Κυριακή 16 Φεβρουαρίου 2014

ΜΕΤΕΩΡΑ ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΟΥΣ

( Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος ).
Στον ψηλότερο και μεγαλύτερο σε έκταση βράχο βρίσκεται η Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου (Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού),  ιδρύθηκε  το 1340 από τον Αγιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη (1302-1380) -μεγάλη ασκητική φυσιογνωμία που οργάνωσε το πρώτο ιερό κοινόβιο των Αγίων Μετεώρων. Διάδοχος του Αγίου Αθανασίου υπήρξε ο όσιος Ιωάσαφ (1350-1423) -πρώην βασιλεύς Ιωάννης Ούρεσης Παλαιολόγος.

( Ιερά Μονή Βαρλαάμ ).
 Αρκετά μικρότερος στο πλάτωμά του, πολύ κοντά στον μεγάλο πλατύλιθο, στέκει ο βράχος της Ιεράς Μονής Βαρλαάμ, που κατά την παράδοση πρωτοκατοικήθηκε από τον ασκητή Βαρλαάμ τον 14ο αι. Ιδρύθηκε το 1517/18 όταν εγκαταστάθηκαν εκεί οι αυτάδελφοι όσιοι Θεοφάνης (+1544) και Νεκτάριος (+1550) οι Αψαράδες, που κατάγονταν από τα Γιάννενα. Το μεγαλόπρεπο αγιορείτικου τύπου καθολικό της μονής, αφιερωμένο στους Αγίους Πάντες, κτίστηκε το 1542. Ο κυρίως ναός τοιχογραφήθηκε το 1548 από τον Θηβαίο ζωγράφο Φράγκο Κατελάνο κι έχει όλα τα χαρακτηριστικά της εικονογραφίας του: την αφηγηματική λεπτομέρεια και ανάλυση των ιστορικών γεγονότων και τον έντονο ρεαλισμό. Ο νάρθηκας τοιχογραφήθηκε το 1566 από τους αυταδέλφους Θηβαίους ζωγράφους Γεώργιο και Φράγκο Κονταρή.

( Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος ).
Μεγαλόπρεπη, επιβλητική και απότομη, φωλιάζει η Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος. Η μονή πρωτοκτίστηκε το 1438 από τον μοναχό Δομέτιο. Από έγγραφο του ηγεμόνα Συμεών Ούρεση - Παλαιολόγου, ωστόσο, προκύπτει ότι η Αγία Τριάδα ήταν ήδη το 1362 οργανωμένο μοναστήρι. Ο σημερινός κυρίως ναός ανεγέρθηκε περί το 1476 και είναι μικρός σταυροειδής δικιόνιος ναός με κεντρικό τρούλλο στη στέγη του.  Το παλιό ξυλόγλυπτο τέμπλο με τις παλαιές και αξιόλογες εικόνες εκλάπη το 1979. Ο ευρύχωρος θολοσκέπαστος εσωνάρθηκας κτίστηκε το 1689 και τοιχογραφήθηκε το 1692.

( Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου ).
Με θέα στον απέραντο θεσσαλικό κάμπο, πάνω από την Καλαμπάκα, στέκει η ευκολότερα προσπελάσιμη αγιομετεωρίτικη Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου -με την πολυμελή και δραστήρια γυναικεία αδελφότητα, η οποία, παράλληλα με το πλούσιο πνευματικό και φιλανθρωπικό έργο της, έχει και αξιοθαύμαστο ανακαινιστικό και οικοδομικό έργο στη μονή. Η απαρχή της μοναστικής ζωής στον αγιοστεφανίτικο βράχο ανάγεται στο 1192 (επιγραφή Ιερεμία). Ως επίσημοι κτίτορες της Μονής τιμώνται οι Όσιοι Αντώνιος (πρώτο μισό 15ου αι.) και Φιλόθεος (μέσα του 16ου αι.). Ο μικρός κατανυκτικός ναός του Αγίου Στεφάνου, που είναι μία μονόκλιτη βασιλική, κτίστηκε το 1350. Το 1545 ο ναΐσκος επεκτάθηκε και ανακαινίστηκε εν μέρει στην ιστόρηση, δια χειρός Νικολάου ιερέως. Ο σημερινός Ναός του Αγίου Χαραλάμπους (1798), είναι αγιορείτικου τύπου και κοσμείται με θαυμάσια ξυλόγλυπτα. Ο Ναός βομβαρδίστηκε το 1943 και τα τελευταία χρόνια επισκευάστηκε και ιστορείται από τον επιφανή σύγχρονο αγιογράφο κ. Βλάση Τσοτσώνη. Η Τιμία Κάρα του Αγίου Χαραλάμπους, που φυλάσσεται στον Ναό του, επιτελεί και στις μέρες μας πολλά θαύματα.


( Ιερά Μονή Ρουσάνου ).
 Στό κέντρο του αγιομετεωρίτικου χώρου η γυναικεία Ιερά Μονή Ρουσάνου καλύπτει το σύνολο του μικρού πλατώματός του. Ιδρύθηκε το 1529, πάνω σε χαλάσματα παλαιότερων εγκαταστάσεων, με κτίτορες τους αυταδέλφους ιερομονάχους οσίους Ιωάσαφ και Μάξιμο, που κατάγονταν από τα Γιάννενα.
Η Μονή είναι ένα τετραώροφο χαριτωμένο συγκρότημα που πήρε τη βασική οικοδομική του μορφή κατά την τρίτη δεκαετία του 16ου αι. Το Καθολικό και κελιά βρίσκονται στο ισόγειο, ενώ στους ορόφους βρίσκονται δωμάτια υποδοχής, το Αρχονταρίκι, άλλα κελιά και βοηθητικοί χώροι. Τα τελευταία χρόνια επιτελείται σημαντικό και εκτεταμένο
αναστηλωτικό - ανακαινιστικό έργο στο κτιριακό συγκρότημα της Μονής, από την θεοφιλή και φίλεργη αδελφότητα.
Ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος κτίστηκε εκ θεμελίων στη σημερινή του μορφή επί ερειπωμένου και αφανισμένου από τη φθορά του χρόνου και την εγκατάλειψη παλαιού καθολικού της μονής, περί το 1530 και είναι αγιορείτικου τύπου. Η αγιογράφησή του (1560) είναι από τα σημαντικότερα και λαμπρότερα τοιχογραφικά σύνολα της μεταβυζαντινής εποχής. Οι τοιχογραφίες, που καλύπτουν όλον τον κυρίως ναό και τον νάρθηκα, ανήκουν στην Κρητική Σχολή (κατά την γνώμη ειδικών επιστημόνων στον μαθητή του Θεοφάνη του Κρητός, Τζώρτζη). Στα μέσα του 16ου αι. πρέπει να λειτούργησε στην Μονή βιβλιογραφικό εργαστήριο.
Αν και ο ναός της Μονής είναι αφιερωμένος στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος, με ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια και ευλάβεια τιμάται και πανηγυρίζετε η μνήμη της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου), της οποίας υπάρχει μικρό παρεκκλήσιο.


( Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου ).
Κοντά στο χωριό Καστράκι -κι ανάμεσα στα ερειπωμένα μοναστήρια Προδρόμου, Αγίας Μονής και Παντοκράτορος- πολυόροφη, κομψή και αρχοντική στον στενόχωρο βράχο της, βρίσκεται η ανδρώα Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά. Ο οργανωμένος μοναχικός βίος στην Μονή ανάγεται στις πρώτες δεκαετίες του 14ου αι. Το μοναστήρι ανακαινίστηκε ριζικά στις αρχές του 16ου αι., οπότε και ανεγέρθηκε εκ θεμελίων ο ναός του Αγίου Νικολάου.
Στον δεύτερο όροφο βρίσκεται το καθολικό της Μονής (μικρός μονόχωρος ναός, σχεδόν τετράγωνος, με μικρό τρούλλο στο κέντρο της στέγης), που αγιογραφήθηκε το 1527 από τον περίφημο Κρητικό ζωγράφο Θεοφάνη Στρελίτζα
(+1559), τον επιλεγόμενο Μπαθά, ιδρυτή της Κρητικής Σχολής στην βυζαντινή αγιογραφία.
Οι τοιχογραφίες του ναού του Αγίου Νικολάου είναι το παλαιότερο ενυπόγραφο έργο του Θεοφάνη και φέρει την προσωπική σφραγίδα με όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ανεπανάληπτης τέχνης του μεγάλου αγιογράφου: ευγένεια, ζωντάνια, δροσερότητα, πλαστικότητα, μαλακούς και φωτεινούς τόνους και γενικά υψηλή ποιότητα και τελειότητα στο σχεδιασμό και στη χρωματική απόδοση των μορφών - γνωρίσματα που τελικά αποκρυσταλλώθηκαν στα μεγάλα τοιχογραφικά σύνολα της ωριμότητάς του στις αγιορείτικες μονές Μεγίστης Λαύρας και Σταυρονικήτα.Στον πρώτο όροφο βρίσκεται η κρύπτη και το παρεκκλήσιο του Αγίου Αντωνίου, στους τοίχους του οποίου διατηρούνται υπολείμματα παλαιών τοιχογραφιών (14ου αι.) και στον τελευταίο όροφο βρίσκονται η παλαιά Τράπεζα (με τοιχογραφίες), που σήμερα χρησιμεύει ως επίσημος χώρος υποδοχής, το Οστεοφυλάκιο και το παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννου σήμερα χρησιμεύει ως επίσημος χώρος υποδοχής, το Οστεοφυλάκιο και το παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου