Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2014

Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ

Ιερά Μητρόπολις Καισάρειας-Σερβίων καί Κοζάνης
Ενοριακός Ναός Αγίου Προδρόμου Καισαρειας σήμερα.
Ενοριακός Ναός Αγίου Προδρόμου Καισαρειάς πρίν τό1995
Κάνοντας μιά ερευνα στά υ­πάρ­χον­τα γρα­πτά στοι­χεί­α καί αρχεία τής Μητρόπολις Σερβίων και Κοζάνης καί σέ άλ­λες μνη­μεια­κές μαρ­τυ­ρί­ες δεν εί­ναι δυ­να­τόν να προσ­δι­ο­ρι­σθεί ο α­κρι­βής χρό­νος που εκ­χρι­στι­α­νί­σθη­κε η πε­ρι­ο­χή μας και ορ­γα­νώ­θη­κε ο χώ­ρος της ση­με­ρι­νής Μη­τρο­πο­λι­τι­κής Ε­παρ­χί­ας σε Ε­πι­σκο­πή. Α­πό ό­σα γνω­ρί­ζο­με, ως πρώ­τη Ε­πι­σκο­πή λει­τούρ­γη­σε η Και­σα­ρεί­ας με έ­δρα την Και­σα­ρεί­α. Στους κα­τα­λό­γους Μη­τρο­πό­λε­ων και Ε­πι­σκο­πών που πα­ρα­θέ­τει ο Γε­ρά­σι­μος Κο­νι­δά­ρης «Εκ­κλη­σι­α­στι­κή ι­στο­ρί­α της Ελ­λά­δος» (τομ. Α . σελ. 513 – 515) α­να­φέ­ρε­ται Ε­πι­σκο­πή Και­σα­ρεί­ας υ­πα­γο­μέ­νη στη Μη­τρό­πο­λη Λα­ρί­σης κα­τά τον Ε . αι­ώ­να (431 – 551) με Ε­πί­σκο­πο Και­σα­ρεί­ας κα­τέ­χον­τας την 8η θέ­ση με­τα­ξύ των Ε­πι­σκό­πων της Μη­τρο­πό­λε­ως. (Άλ­λες Ε­πι­σκο­πές της Μη­τρο­πό­λε­ως Λα­ρί­σης α­να­φέ­ρον­ται Θη­βών, Δη­μη­τριά­δος, Λα­μί­ας Τρί­κης κ.λ.π. ό­θεν συ­νά­γε­ται ό­τι η ευ­θύ­νη και δι­και­ο­δο­σί­α της Ι­ε­ράς Μη­τρο­πό­λε­ως Λα­ρί­σης ε­κτεί­νον­ταν α­πό την πε­ρι­ο­χή μας μέ­χρι την Θή­βα). ­ ­ ­ Α­πο­κα­λυ­φθεί­σα στο χώ­ρο της Και­σα­ρεί­ας προ ε­τών ε­πι­τύμ­βια μαρ­μά­ρι­νη πλά­κα φέ­ρει η­μι­κα­τε­στραμ­μέ­νο ε­πί­γραμ­μα «­.­..προ­ε­δρί­αν έ­λα­χεν τη Εκ­κλη­σί­α Και­σά­ρων πό­λε­ως Μα­κε­δό­νιος έ­στιν ού­τος α­νήρ τα παντ’ εύ­φη­μος ος Ε­πι­σκο­πή­σας έ­τη εν μή­να έ­να του τή­δε βί­ου εκ­δη­μή­σας μη­νί Ι­α­νου­α­ρί­ω ΚΓ Ινδικτιώνος Ι­Α προς Θε­όν ε­νε­δή­μη­σεν.­.­.» Το ε­πί­γραμ­μα δεν φέ­ρει α­κρι­βή χρο­νο­λό­γη­ση, α­πό το εί­δος ό­μως της γρα­φής και τα λοι­πά στοι­χεί­α, οι ει­δι­κοί το το­πο­θε­τούν στην πε­ρί­ο­δο του 5ου αι­ώ­νος. Συ­νε­πώς κα­τά τον 5ο και 6ο αι­ώ­να έ­δρευ­ε στην Και­σά­ρεια Ε­πι­σκο­πή, η ο­ποί­α πι­θα­νώς να συ­στή­θη­κε και υ­πήρ­χε ί­σως α­πό του 4ου αι­ώ­να α­φ’ ό­του έ­πα­ψαν οι δι­ωγ­μοί και ε­πι­χει­ρή­θη­κε η ορ­γά­νω­ση της Εκ­κλη­σί­ας. Δεν εί­ναι βέ­βαι­α γνω­στό α­πό πό­τε και ως πό­τε α­κρι­βώς λει­τούρ­γη­σε αυ­τή η Ε­πι­σκο­πή. Ά­γνω­στα ε­πί­σης εί­ναι τα πι­θα­νά ό­ρια δι­και­ο­δο­σί­ας, οι δι­α­κο­νή­σαν­τες Ε­πί­σκο­ποι πλην του Μα­κε­δο­νί­ου και κά­θε τι σχε­τι­κό με την ε­νερ­γό ζω­ή και τις δρα­στη­ρι­ό­τη­τές της. Πέ­ρα α­πό την ε­πι­τύμ­βια πλά­κα και τις πλη­ρο­φο­ρί­ες του Κο­νι­δά­ρη που δα­νεί­ζε­ται α­πό το Συ­νέκ­δη­μο του Ι­ε­ρο­κλή, σα μνη­μεια­κές μαρ­τυ­ρί­ες πρέ­πει να θε­ω­ρούν­ται και τα α­πο­κα­λυ­φθέν­τα δά­πε­δα των Πα­λαι­ο­χρι­στι­α­νι­κών εκ­κλη­σι­ών, Α­γί­ας Πα­ρα­σκευ­ής, Βο­σκο­χω­ρί­ου και Α­κρι­νής, που οι ει­δι­κοί τα α­ξι­ο­λο­γούν ως κτί­σμα­τα του 4ου έ­ως του 5ου αι­ώ­νος. Εν­τεύ­θεν των χρό­νων αυ­τών δεν υ­πάρ­χουν άλ­λα στοι­χεί­α. Στην Ε­πι­σκο­πή αυ­τή της Και­σα­ρεί­ας α­σφα­λώς υ­πά­γον­ταν ό­λα τα προς νό­το χω­ριά της ση­με­ρι­νής Μη­τρο­πο­λι­τι­κής Ε­παρ­χί­ας α­φού υ­πά­γον­ταν στη Λά­ρι­σα. Τα δε βό­ρεια ό­ρια δεν εί­ναι γνω­στά, ο­πωσ­δή­πο­τε ό­μως θα πρέ­πει να θε­ω­ρεί­ται βέ­βαι­ο ό­τι ο­λό­κλη­ρη η πε­ρι­ο­χή της ση­με­ρι­νής Μη­τρο­πο­λι­τι­κής Ε­παρ­χί­ας υ­πά­γον­ταν στην ί­δια αυ­τή Ε­πι­σκο­πή. ­ ­ ­ Α­πό του 9ου αι­ώ­νος εί­ναι γνω­στή η Ε­πι­σκο­πή Σερ­βί­ων. Η πρώ­τη μαρ­τυ­ρί­α πε­ρί αυ­τής εί­ναι η «Δι­α­τύ­πω­σις των θρό­νων των Εκ­κλη­σι­ών» υ­πό Λέ­ον­τος Σο­φού (886 – 912). Με τον τί­τλο «Σερ­βί­ων» και έ­δρα τα Σέρ­βια λει­τούρ­γη­σε ως το 1745, ό­πο­τε η έ­δρα της με­τα­φέρ­θη­κε στην Κο­ζά­νη και ο τί­τλος αυ­ξή­θη­κε σε «Σερ­βί­ων και Κο­ζά­νης» υ­πα­γο­μέ­νη πάν­το­τε στη Μη­τρό­πο­λη Θεσ­σα­λο­νί­κης. Και πε­ρί αυ­τής της Ε­πι­σκο­πής δεν εί­ναι γνω­στά τα πε­ρί του α­κρι­βούς χρό­νου σύ­στα­σης και η ο­ποι­α­δή­πο­τε τυ­χόν πα­ρου­σί­α της προ του 9ου αι­ώ­νος που πρέ­πει να θε­ω­ρεί­ται πο­λύ πι­θα­νή. ­ ­ ­ Η εκ­δο­χή ό­τι η Ε­πι­σκο­πή Σερ­βί­ων εί­ναι η συ­νέ­χεια της Ε­πι­σκο­πής Και­σα­ρεί­ας και ό­τι πρό­κει­ται δη­λα­δή α­πλώς πε­ρί με­τα­φο­ράς της έ­δρας α­πό την Και­σά­ρεια στα Σέρ­βια α­βά­σι­μη. Δεν υ­πάρ­χει πε­ρί αυ­τού κα­μί­α α­σφα­λής μαρ­τυ­ρί­α, πέ­ρα α­πό μί­α α­πλή ει­κα­σί­α ό­τι κον­τι­νοί εί­ναι οι συ­νοι­κι­σμοί Και­σα­ρεί­ας και Σερ­βί­ων και υ­πο­βαθ­μι­ζό­ταν η Και­σα­ρεί­α, δι­ά­βη­κε τον Α­λι­άκ­μο­να και βρέ­θη­κε στα Σέρ­βια. ­ ­ ­ Α­πό τον 6ο αι­ώ­να που έ­χου­με μαρ­τυ­ρί­ες για την Ε­πι­σκο­πή Και­σα­ρεί­ας ως τον 9ο αι­ώ­να που έ­χου­με μαρ­τυ­ρί­ες πε­ρί της Ε­πι­σκο­πής Σερ­βί­ων, υ­πάρ­χει σι­γή πε­ρί τα Εκ­κλη­σι­α­στι­κά της Ε­παρ­χί­ας. Το πι­θα­νό­τε­ρο εί­ναι ό­τι πε­ρί τον 6ο – 7ο αι­ώ­να, για δι­α­φό­ρους ά­γνω­στους λό­γους δι­α­λύ­θη­κε η Ε­πι­σκο­πή Και­σα­ρεί­ας και η Ε­πι­σκο­πή Σερ­βί­ων εί­ναι άλ­λη που συ­στή­θη­κε με­τα­γε­νέ­στε­ρα. Πρό­κει­ται δη­λα­δή για την κα­τάρ­γη­ση μί­ας Ε­πι­σκο­πής και τη σύ­στα­ση άλ­λης. Κα­τά τους χρό­νους 6ου – 7ου αι­ώ­να έ­χο­με την ει­σβο­λή των Σλά­βων, που κα­θώς δεν εί­χαν α­κό­μα εκ­χρι­στι­α­νι­σθεί ε­πι­δό­θη­καν σε γε­νι­κό­τε­ρους δι­ωγ­μούς και α­να­τρο­πές και η δι­ά­λυ­ση της Ε­πι­σκο­πής πρέ­πει να ο­φεί­λε­ται σε μί­α γε­νι­κό­τε­ρη α­ναγ­κα­στι­κή δι­α­κο­πή της κά­θε Χρι­στι­α­νι­κής και Εκ­κλη­σι­α­στι­κής εκ­δή­λω­σης και δρα­στη­ρι­ό­τη­τας έ­νε­κα των δυ­σά­ρε­στων αυ­τών συμ­βάν­των.

Ο Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Κ.Μάστορας
εφημέριος τού ενοριακού Ναού Αγίου
Προδρόμου Καισαρειάς
Ο Γερ. Κο­νι­δά­ρης α­σχο­λού­με­νος με τη με­λέ­τη κα­τα­λό­γου Ε­πι­σκο­πών της Μη­τρο­πό­λε­ως Λα­ρί­σης του 10ου αι­ώ­νος κα­τά το ο­ποί­ο με­ρι­κές α­πό τις πα­λαι­ό­τε­ρες Ε­πι­σκο­πές του 5ου αι­ώ­να με­τα­ξύ των ο­ποί­ων και η Και­σα­ρεί­α δεν υ­πήρ­χαν, ση­μει­ώ­νει: «­.­..δεν θα η­δυ­νά­με­θα εν τού­τοις να αρ­νη­θώ­μεν ό­τι κα­τα­στρο­φαί και αλ­λοι­ώ­σεις ε­πήλ­θον κα­τά τας σλα­βι­κάς ε­πι­δρο­μάς του ζ . και η . αι­ώ­νος, ό­τε και ε­κο­ρυ­φώ­θη­σαν και κα­τε­στρά­φη­σαν τό­τε Δί­ον, και αι Θή­βαι, οι Γόμ­φοι, η Και­σά­ρεια.­.. κ.λ.π.­». ­ ­ ­ Άλ­λως τε η Ε­πι­σκο­πή Και­σα­ρεί­ας υ­πά­γον­ταν στη Μη­τρό­πο­λη Λα­ρί­σης, ε­νώ η των Σερ­βί­ων στη Μη­τρό­πο­λη Θεσ/νί­κης και η εκ­χώ­ρη­ση μί­ας Ε­πι­σκο­πής α­πό Μη­τρό­πο­λη σε Μη­τρό­πο­λη δεν γι­νό­ταν εύ­κο­λα και α­πλώς με την αλ­λα­γή έ­δρας. Αλ­λά και αν ε­πρό­κει­το για αλ­λα­γή έ­δρας έ­πρε­πε να δι­α­τη­ρεί και τον πρώ­το τί­τλο «Και­σα­ρεί­ας»­.­ ­ ­ ­ Μάλ­λον βέ­βαι­ο πρέ­πει να θε­ω­ρεί­ται, ό­τι η Ε­πι­σκο­πή Και­σα­ρεί­ας ι­δρυ­θεί­σα κα­τά τον 4ο η 5ο αι­ώ­να λει­τούρ­γη­σε ί­σως μέ­χρι τον 7ο αι­ώ­να, ό­πο­τε έ­νε­κα της ει­σβο­λής των Σλά­βων η και εξ άλ­λων σο­βα­ρών λό­γων κα­ταρ­γή­θη­κε ο­ρι­στι­κά α­φού δεν έ­μει­νε καν ως τί­τλος «πά­λαι πο­τέ λαμ­ψά­σης Ε­πι­σκο­πής». 

Γιά τήν αποκατάσταση τής αλήθειας, Ιερά Μητρόπολις Καισάρειας-Σερβίων καί Κοζάνης

Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου 2014

ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ



     

Πρόκειται για γυναικεία Μονή, κοντά στο αεροδρόμιο της πόλης, που ιδρύθηκε το 1945 με βασιλικό διάταγμα από τον μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης Κων. Πλατή (1945-1957). Λειτούργησε ως Μονή, στη θέση παλαιότερου ναΐσκου της Αναλήψεως του Σωτήρος, με 3 μοναχές μέχρι το 1957 οπότε καταργήθηκε και υπάχθηκε στην Ι.Μονή Αγίου Αντωνίου (Σιάπκας). Το 1958, η ηγουμένη της Μονής αδ. Μαγδαληνή συστήνει ίδρυμα επονομαζόμενο Ιερό Γυναικείο Ησυχαστήριο «η Ανάληψις» Κοζάνης, το οποίο καθίσταται μετόχι της Μονής Διονυσίου Αγίου Όρους. Το μοναστηριακό συγκρότημα περιλαμβάνει πολλά διώροφα κτίσματα όπως κελιά των μοναχών, ξενώνες, εργαστήρια χειροτεχνίας και υφαντουργίας. Η κεντρική είσοδος στο χώρο είναι τοξωτή ενώ παραπλεύρως υψώνεται τριώροφος πυργίσκος. Ο ναός της Αναλήψεως, σε κεραμιδί απόχρωση, είναι τρίκλιτος με τρούλο και επικλινή στέγη. Υπάρχει επίσης παρεκκλήσι καμαροσκέπαστο σε γαλάζια απόχρωση. Η Μονή είναι φημισμένη για τα υφαντά και τα κεντήματα που φτιάχνουν οι ίδιες οι μοναχές .

<< Κάνοντας μιά ερευνα γιά τά μοναστήρια  εξέχουσα θέση στην εκκλησιαστική τέχνη (αρχιτεκτονική, ζωγραφική, ξυλογλυπτική) κατέχουν αυτά της Δυτικής Μακεδονίας, που βρίσκονται στα σημερινά διοικητικά όρια των νομών Κοζάνης και Γρεβενών. Ο Αλιάκμοναςποταμός από τη μια μεριά, που διασχίζει την περιοχή και οι ορεινοί όγκοι των Πιερίων, των Χασίων, της Πίνδου και του Βοΐου από την άλλη έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ίδρυση μοναστηριών. Τα περισσότερα από αυτά αποτελούν αναβιώσεις στα χρόνια της τουρκοκρατίας παλαιότερων βυζαντινών μονών. Υπήρξαν σημαντικές πνευματικές εστίες με ιστορικό και κοινωνικό ρόλο. Η συνοπτική παρουσίασή τους μας υποχρεώνει να αναφερθούμε πολύ σύντομα σ’ αυτά μόνο, που σώζονται μέχρι σήμερα>>.


                         

Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου 2014

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΟΥΜΕΛΑ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΒΕΡΜΙΟ


Στις πλαγιές του Βερμίου, κοντά στο χωριό Καστανιά, ορθώνεται μεγαλόπρεπα η Μονή της Παναγίας
Σουμελά. Κτίστηκε το 1951 από τους πρόσφυγες του Πόντου, ως μια προσπάθεια αναβίωσης της
ιστορικής ομώνυμης Μονής, τα ερείπια της οποίας βρίσκονται στο όρος Μελά, κοντά στην Τραπεζούντα του Πόντου.Εδώ φυλάσσεται η παλαιά θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, που σύμφωνα με την παράδοση φιλοτέχνησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς, όπως και άλλα θρησκευτικο-ιστορικά κειμήλια του εκεί Μοναστηριού. Δεκαέξι αιώνες η Παναγία Σουμελά προστάτευε τον ελληνισμό της Ανατολής.
Mε ενέργειες του πρωθυπουργού της Eλλάδας Eλευθερίου Bενιζέλου, το 1930, όταν στα πλαίσια της προωθούμενης τότε ελληνοτουρκικής φιλίας ο Tούρκος πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού επισκέφτη κε την Αθήνα, δέχτηκε μια αντιπροσωπεία να πάει στον Πόντο και να παραλάβει τα σύμβολα της ορθοδοξίας και του ελληνισμού. Tο 1930 ζούσαν μόνο δύο καλόγεροι του πανάρχαιου ιστορικού μοναστηριού. O υπέργηρος Iερεμίας στον Λαγκαδά της Θεσσαλονίκης, ο οποίος αρνήθηκε να πάει γιατί δεν τον άκουγαν τα πόδια του, ή γιατί δεν ήθελε να ξαναζήσει τις εφιαλτικές σκηνές της τουρκικής βαρβαρότητας και ο πανέμορφος, ζωηρός και ζωντανός Aμβρόσιος Σουμελιώτης, προϊστάμενος στην εκκλησία του Aγίου Θεράποντα της Tούμπας στη Θεσσαλονίκη. Aπό τον μοναχό Iερεμία έμαθε ο Aμβρόσιος την κρύπτη των ανεκτί μητων κειμηλίων. Στις 14 Οκτωβρίου έφυγε ο Aμβρόσιος, εφοδιασμένος με ένα κολακευτικό συστα τικό έγγραφο της τουρκικής πρεσβείας για την Kωνσταντινούπολη και από εκεί για την Tραπεζούντα, με προορισμό την Παναγία Σουμελά. Λίγες μέρες αργότερα επέστρεφε στην Aθήνα όχι μόνο με τα σύμβολά μας, αλλά και με τον Πόντο, όπως είχε γράψει τότε ο υπουργός Προνοίας της κυβέρνησης του Eλευθερίου Bενιζέλου Λεωνίδας Iασωνίδης: «Eν Eλλάδι υπήρχαν οι Πόντιοι, αλλά δεν υπήρχεν ο Πόντος. Mε την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ήλθε και ο Πόντος».

 Με λαμπρότητα και σε πανηγυρική ατμόσφαιρα γιορτάζεται κάθε χρόνο στο όρος Βέρμιο, στο θρονί της Παναγίας Σουμελά, η μεγάλη εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, το «Πάσχα του καλοκαιριού».

Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2014

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΖΙΔΑΝΙΩΤΙΣΣΑΣ

                       
Ο Ναός τής Παναγίας τής Ζιδανιώτισσας 
 Κατά την επικρατέστερη άποψη, σε κάποια ιστορική φάση οι Τούρκοι κατέστρεψαν το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων και το ναό με την εικόνα της Παναγίας. Διασώθηκε η εικόνα την οποία το 1541 άνθρωποι ευσεβείς τη μετέφεραν για ασφάλεια στο δασωμένο Ζιδάνι και την εναπόθεσαν σε κάποιο εξωκλήσι στη θέση “Συκιές” ανατολικά του χωριού.Η τοποθεσία αυτή ήταν γνωστή σε μας με την ονομασία “Παλαιομανάστηρο” που δυστυχώς καταπλακώθηκε κάτω από χιλιάδες τόνων μπάζων αμιάντου κατά τη λειτουργία του εργοστασίου. Γύρω από το ξωκλήσι αυτό αναπτύχθηκε το μοναστήρι, που στα τέλη του 17ου αιώνα ήταν καλά οργανωμένο, αφού στο γνωστό κώδικα της Ζάβορδας υπάρχει εγγραφή “Μοναστήροι Ζιτάνοι” και ακολουθεί η παράθεση των ονομάτων οκτώ μοναχών. Η κτητορική επιγραφή που βρέθηκε γράφει: ΕΥΡΕΘΙ ΤΟ ΠΑΛΑΙΟ ΕΤΟΣ ΖΜΘ' (1541 ΜΧ) ΜΕΤΑ ΕΓΕΡΘΙ Ο ΘΙΟΣ ΟΥΤΟΣ Ο ΝΑΟΣ Τ(Η)Σ Θ(ΕΟ)ΤΟΚΟΥ ΔΙΑ ΣΗΝΔΡΟΜΗΣ ΤΟΥ ΕΥΘΥΜΙΟ ΣΑΠΕΡΑΚΑΙ ΔΙΜΗΤΡΙΟΥ ΓΕΟΡΓΑΚΚΙ ΝΑΝΟ ΕΤΟΣ 1807 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 30 ΓΙΟΡΤΗ Το έτος 1755 το μεγαλύτερο μέρος της εικόνας της Παναγίας είχε καλυφθεί με ασημένια επένδυση από τον τεχνίτη Θεόδωρο που καταγόταν από τους Καλαρύτες Ιωαννίνων. Το έτος 1854 το μοναστήρι καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Τούρκους, σε αντίποινα για τη συμμετοχή των μοναχών και των Ζιδανιωτών στο επαναστατικό κίνημα του Θεόδωρου Ζιάκα. Η εικόνα της Παναγίας η κτητορική επιγραφή και άλλα κειμήλια που διασώθηκαν, μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν στο ναό της Αγίας Τριάδος -κάπου κοντά στη σημερινή θέση της μονής- που είχε μείνει έξω από την καταστροφική μανία των Τούρκων, στο χωριό Ζιδάνι. Γύρω από το ναό της Αγίας Τριάδας κτίσθηκαν κελιά ξενώνες και άλλοι βοηθητικοί χώροι. Γύρω στο 1900 βρίσκουμε το μοναστήρι πάλι σε μέρες ακμής με χιλιάδες στρέμματα καλλιεργήσιμες εκτάσεις και επίσης χιλιάδες γιδοπρόβατα, επί ηγουμενίας Ιλαρίωνα Ρολόγη και Μητροπολίτη Κωνστάντιου Ματουλόπουλου. Το 1919 κτίσθηκε το νέο καθολικό, ο σημερινός ναός Γενεθλίου της Παναγίας της Ζιδανιώτισσας, όταν μητροπολίτης ήταν ο Φώτιος Μανιάτης και ηγούμενος ο Ιωακείμ Καλούδης. Πρόκειται για το μόνο κτίριο που γλίτωσε από την πυρπόληση που έγινε από τα ναζιστικά στρατεύματα στις 6 Μαρτίου 1943. Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας διασώθηκε από τα αδέλφια Γεώργιο και Ευάγγελο Τζιώνα (Τζινουγιώγα και Τζινουβάγγελο). Ο ναός της Παναγίας έπαθε μεγάλες ζημιές με τα γεγονότα της εμφύλιας πολεμικής περιόδου 1946-1949.                  
Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΖΙΔΑΝΙΩΤΙΣΣΑΣ
Η εικόνα της Παναγίας είναι από τα λίγα ιερά κειμήλια του μοναστηριού που έχουν διασωθεί Χάρη στις φροντίδες των μοναχών και την αγάπη και την ευσέβεια των χριστιανών, επέζησε παρά τις τόσες περιπέτειες που γνώρισε και τους μεγάλους κινδύνους που πολλές φορές την απείλησαν.Δεν γνωρίζουμε τον αγιογράφο, ούτε τον ακριβή χρόνο της αγιογράφησης. Αφού όμως το 1541 υπήρχε στα Σέρβια και ήταν γνωστή, θα πρέπει να βρισκόταν εκεί από νωρίτερα και οπωσδήποτε από τους τελευταίους βυζαντινούς χρόνους.Της αποδίδονται ιδιότητες θαυματουργικές, γι’ αυτό και οι ευσεβείς χριστιανοί την προσκυνούν και την ασπάζονται με μεγάλη ευλάβεια και ζητούν τη χάρη, τη βοήθεια και την προστασία της. Η εικόνα μεταφέρεται την Παρασκευή της Διακαινησίμου (Παρασκευή μετά το Πάσχα) από το μοναστήρι στο ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στην Κοζάνη. Την Κυριακή του Θωμά γίνεται πάνδημη λιτάνευση στην πόλη της Κοζάνης από το ιερατείο της πόλης, τις τοπικές, πολιτικές και στρατιωτικές αρχές και πλήθος πιστών, καταλήγοντας στο ναό του Αγίου Νικολάου. Αφού παραμείνει εκεί για ορισμένο χρονικό διάστημα για προσκύνημα, μεταφέρεται στη συνέχεια εκ περιτροπής και σε άλλους ενοριακούς ναούς της πόλης. Η θαυματουργή εικόνα επέστρεφε στο μοναστήρι παραμονές της γιορτής του Γεννεθλίου της Παναγίας στις 8 Σεπτεμβρίου [τα τελευταία χρόνια -από το 2008- η εικόνα της Παναγίας επανέρχεται στη Μονή Ζιδανίου την 1η Αυγούστου]. Στο πανηγύρι της Παναγίας συρρέει πλήθος πιστών, να προσκυνήσει και να ζητήσει τη Θεία Χάρη της.

ΙΕΡΑ.ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΛΑΡΙΟΥΣ ΑΙΑΝΗ ΚΟΖΑΝΗΣ


Μοναχός Ιλαρίωνας

Μία αποψη τής Μονής εξωτερικά
Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος Λαριούς στην Κοζάνη
Το μοναστήρι της Λαριούς βρίσκεται σαράντα (40) περίπου χιλιόμετρα ΝΔ της Κοζάνης και δεκαπέντε (15) περίπου χιλιόμετρα από την Αιανή, κοντά στην αριστερή όχθη του Αλιάκμονα. Βουνά δασωμένα με πυκνά και ψηλά δέντρα, λόφοι κατάφυτοι από αγκαθωτά πουρνάρια, κέδρα και άλλους θάμνους στολίζουν και ομορφαίνουν τον περιβάλλοντα ευρύτερο χώρο του μοναστηριού. Ανάμεσα στα βουνά και τους λόφους σχηματίζεται μια κοιλάδα, την οποία διασχίζει ο ποταμός Αλιάκμονας, που με μεγαλοπρέπεια ξεπροβάλλει ανάμεσα από ένα άγριο φαράγγι ΝΔ της Μονής. Πυκνά και ψηλά πλατάνια και άλλα υδρόβια δέντρα καλύπτουν την αριστερή όχθη του Αλιάκμονα και με το φύλλωμά τους δημιουργούν μια πλούσια σκιά, που δροσίζει και ξεκουράζει τους περαστικούς διαβάτες, καθώς και τους προσκυνητές του μοναστηριού κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας είναι από τα παλιά χρόνια γνωστό στην ευρύτερη περιοχή της Κοζάνης και των Σερβίων με το όνομα Ιλαρίων ή Λαριού. Μένει άγνωστο μέχρι σήμερα γιατί πήρε αυτήν την ονομασία. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές και απόψεις για το ζήτημα αυτό, χωρίς όμως να το φωτίζουν επαρκώς και να δίνουν μια ξεκάθαρη απάντηση. Άγνωστος παραμένει επίσης ο χρόνος ιδρύσεως του μοναστηριού.
Η είσοδος τής Μονής - η Φωτογραφία είναι από τό 1975

Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου 2014

ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΟΣ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ


Δάσκαλος στήν Αγιογραφία καί καλός γνώστης στά μυστικά της,είναι ο Λαμπρόπουλος Δ.Χρήστος. Γαννηθηκε στίς 30 Απριλίου 1960 στήν Αγία Παρασκευή Κοζάνης,τό 1974 σπούδασε Βυζαντινή Αγιογραφία στόν Αγιογραφικό Οίκο ΠΧΩΜΑΙΩΝ στής Καρυές τού Αγίου Ορους, γιά δύο χρόνια & καί στόν Αγιογραφικό Οίκο ΑΒΡΑΑΜΑΙΩΝ στή Νέα Σκήτη Αγίου Ορους μέχρι τό 1980 μαθήτευσε στήν Κοζάνη κοντά στόν Αγιογράφο Λάμπρου Ανδρέα. Μετά τό 1980 στήν Θεσ/νίκη μαθήτευσε καί συνεργάστηκε μέ τόν γνωστό Αγιογράφο Βουτσινά Χριστοφάνη, μέ τόν οποίο καί συνεργάζεται ακόμη. Τό 1993 μετακόμισε στόν Κρόκο Κοζάνης εδώ ζεί καί εργάζεται,διαθέτει υπερσύγχρονο στούντιο αγιογραφίας στό οποίο περνάει τίς περισσότερες ώρες του δημιουργώντας. Αγιογραφίες του βρείσκουμε σέ πολλές εκκλησίες καί εξωκκλήσια τού Μητροπολιτικού Ναού Αγίας Παρασκευής,Λαγκαδά Θεσ/νίκης,Ι.Ν.Κοιμήσεως τής Θεοτόκου,Λαγκαδάς Θεσ/νίκης,Ι.Ν.Αναλήψεως Θεσ/νίκης,πολλούς Ναούς σέ Πέλλα,Κοζάνη,Σέρβια. Στήν Μεγάλη Βρετανία,καί στήν Γερμανία πολλές αγιογραφίες κοσμούν ναούς ,οπως στό Λονδίνο Ι.Ν.Αγίου Νικολάου,Ι.Ν.Αγ.Τριάδος Ιεράς Μητρόπολης Βόννης,στό Αμβούργο,Ντόρτμουντ,Στουτγκάρδη,Κολονία ,Ααχεν,καί Ανόβερου.

Εργα του έχουν εκτεθεί σέ εκθέσεις στόν οικισμό Καισαρειας,στο Μουσείο Αιανής,στό Οικομενικό Πατριαρχειο Κωνσταντινουπόλεως καί στήν Νέα Υόρκη Αμερικής.


Εδώ τόν βλέπουμε στό στούντιο τήν ωρα τής εργασίας πάνω στόν καμβά

Eνα έργο πού θά κοσμήσει κάποιον ιερό ναό τής περιοχής ( Τηλ.2461064101-12 )

Εδώ είναι ετοιμο ενα τμημα τού  συνολικου εργου


Dora Alexiou Νίκο πολλά συγχαρητήρια για την προβολή αυτού του αξιόλογου καλλιτέχνη της αγιογραφίας που εδώ και πάρα πολλά χρόνια στολίζει με την αγιογραφία του εκκλησίες σε όλη την Ελλάδα και σε αρκετές πόλεις της Ευρώπης απο αυτά που γνωρίζω. Να είναι υγειείς και να συνεχίζει το έργο του με ακόμη μεγαλύτερο ζήλο στο μέλλον. Τα καλύτερα στον ίδιο και στην οικογένειά του.Τζίμος

ΜΟΝΗ ΖΑΒΟΡΔΑΣ ΟΡΟΣ ΚΑΛΛΙΣΤΡΑΤΟ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

IEΡΑ ΜΟΝΗ ΖΑΒΟΡΔΑΣ
Απέχει από τη Δεσκάτη 5 χλμ. καί περίπου 20 λεπτά. Το μοναστήρι του Αγίου Νικάνορα βρίσκεται στο όρος Καλλίστρατο Γρεβενών (το όρος πήρε το όνομα του από ένα μοναχό πού ασκήτευσε το 12 αιώνα εκεί). Είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο της Δυτικής Μακεδονίας ως «ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΖΑΒΟΡΔΑΣ». Το όνομα οφείλεται στό χωριό που υπήρχε άλλοτε πλησίον του Μοναστηριού. Το Ιστορικό Μοναστήρι προβάλλει από μακριά εις την κορυφή του δασωμένου και καταπράσινου Καλλίστρατου ως ένα μικρό λευκό κάστρο. Ενα πολύ υψηλό τοίχος το περικλείει και το καθιστά απόρθητο. Την τεχνική οχύρωση του συμπληρώνει η οχυρά θέση του βουνού, οι πλευρές, εκτός από τη Β.Α, είναι απόκρημνες και περιβρέχονται από τον ορμητικό και αδιάβατο Αλιάκμονα ποταμό. Η Β.Α πλευρά είναι η μόνη προσιτή και από αυτήν ανεβαίνει ο δρόμος προς το Μοναστήρι. Διοικητικά υπάγεται στα Γρεβενά, εκκλησιαστικά στην Ιερά Μητρόπολη Γρεβενών.

Μακρινό πλάνο τής Μονής Ζάβορδας
Μέρος τής Μονής εξωτερικά
Η σκήτη τού Αγίου Νικάνωρος

ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ
Κατά τους Πρώτους χρόνους της Τουρκοκρατίας ο ιδρυτής και πρώτος ηγούμενος της Πατριαρχικής Ιεράς Μονής Ζάβορδας Γρεβενών είναι ο Μέγας ασκητής και μοναχός όσιος Νικάνωρ (1491-1549). Προτού ιδρύσει το μοναστήρι ασκήτευσε σε ασκηταριό που σώζεται μέχρι σήμερα (πλησίον της Μονής), εν κόποις, αγρυπνίες, εν νηστείες 16 χρόνια . Το έτος 1534 «έκτισε την σεβάσμιο Μονή με πύργους στερεούς» για να υμνεί και να δοξάζεται το όνομα της Αγίας Τριάδος και ταυτοχρόνως να προστατεύεται από τους ληστές και τους κακοποιούς της εποχής εκείνης… Υπήρξε Αγία μορφή των δύσκολων εκείνων χρόνων. Ωφέλησε, δίδαξε και παρηγόρησε τόσο με το Άγιο παράδειγμα του όσο και με την προσευχή του και τη δύναμη της πίστεως του τους σκλαβωμένους Έλληνες της περιοχής του αλλά και της εποχής του.

Κυριακή 16 Φεβρουαρίου 2014

ΜΕΤΕΩΡΑ ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΙ ΔΕΟΥΣ

( Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος ).
Στον ψηλότερο και μεγαλύτερο σε έκταση βράχο βρίσκεται η Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου (Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού),  ιδρύθηκε  το 1340 από τον Αγιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη (1302-1380) -μεγάλη ασκητική φυσιογνωμία που οργάνωσε το πρώτο ιερό κοινόβιο των Αγίων Μετεώρων. Διάδοχος του Αγίου Αθανασίου υπήρξε ο όσιος Ιωάσαφ (1350-1423) -πρώην βασιλεύς Ιωάννης Ούρεσης Παλαιολόγος.

( Ιερά Μονή Βαρλαάμ ).
 Αρκετά μικρότερος στο πλάτωμά του, πολύ κοντά στον μεγάλο πλατύλιθο, στέκει ο βράχος της Ιεράς Μονής Βαρλαάμ, που κατά την παράδοση πρωτοκατοικήθηκε από τον ασκητή Βαρλαάμ τον 14ο αι. Ιδρύθηκε το 1517/18 όταν εγκαταστάθηκαν εκεί οι αυτάδελφοι όσιοι Θεοφάνης (+1544) και Νεκτάριος (+1550) οι Αψαράδες, που κατάγονταν από τα Γιάννενα. Το μεγαλόπρεπο αγιορείτικου τύπου καθολικό της μονής, αφιερωμένο στους Αγίους Πάντες, κτίστηκε το 1542. Ο κυρίως ναός τοιχογραφήθηκε το 1548 από τον Θηβαίο ζωγράφο Φράγκο Κατελάνο κι έχει όλα τα χαρακτηριστικά της εικονογραφίας του: την αφηγηματική λεπτομέρεια και ανάλυση των ιστορικών γεγονότων και τον έντονο ρεαλισμό. Ο νάρθηκας τοιχογραφήθηκε το 1566 από τους αυταδέλφους Θηβαίους ζωγράφους Γεώργιο και Φράγκο Κονταρή.

( Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος ).
Μεγαλόπρεπη, επιβλητική και απότομη, φωλιάζει η Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος. Η μονή πρωτοκτίστηκε το 1438 από τον μοναχό Δομέτιο. Από έγγραφο του ηγεμόνα Συμεών Ούρεση - Παλαιολόγου, ωστόσο, προκύπτει ότι η Αγία Τριάδα ήταν ήδη το 1362 οργανωμένο μοναστήρι. Ο σημερινός κυρίως ναός ανεγέρθηκε περί το 1476 και είναι μικρός σταυροειδής δικιόνιος ναός με κεντρικό τρούλλο στη στέγη του.  Το παλιό ξυλόγλυπτο τέμπλο με τις παλαιές και αξιόλογες εικόνες εκλάπη το 1979. Ο ευρύχωρος θολοσκέπαστος εσωνάρθηκας κτίστηκε το 1689 και τοιχογραφήθηκε το 1692.

( Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου ).
Με θέα στον απέραντο θεσσαλικό κάμπο, πάνω από την Καλαμπάκα, στέκει η ευκολότερα προσπελάσιμη αγιομετεωρίτικη Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου -με την πολυμελή και δραστήρια γυναικεία αδελφότητα, η οποία, παράλληλα με το πλούσιο πνευματικό και φιλανθρωπικό έργο της, έχει και αξιοθαύμαστο ανακαινιστικό και οικοδομικό έργο στη μονή. Η απαρχή της μοναστικής ζωής στον αγιοστεφανίτικο βράχο ανάγεται στο 1192 (επιγραφή Ιερεμία). Ως επίσημοι κτίτορες της Μονής τιμώνται οι Όσιοι Αντώνιος (πρώτο μισό 15ου αι.) και Φιλόθεος (μέσα του 16ου αι.). Ο μικρός κατανυκτικός ναός του Αγίου Στεφάνου, που είναι μία μονόκλιτη βασιλική, κτίστηκε το 1350. Το 1545 ο ναΐσκος επεκτάθηκε και ανακαινίστηκε εν μέρει στην ιστόρηση, δια χειρός Νικολάου ιερέως. Ο σημερινός Ναός του Αγίου Χαραλάμπους (1798), είναι αγιορείτικου τύπου και κοσμείται με θαυμάσια ξυλόγλυπτα. Ο Ναός βομβαρδίστηκε το 1943 και τα τελευταία χρόνια επισκευάστηκε και ιστορείται από τον επιφανή σύγχρονο αγιογράφο κ. Βλάση Τσοτσώνη. Η Τιμία Κάρα του Αγίου Χαραλάμπους, που φυλάσσεται στον Ναό του, επιτελεί και στις μέρες μας πολλά θαύματα.


( Ιερά Μονή Ρουσάνου ).
 Στό κέντρο του αγιομετεωρίτικου χώρου η γυναικεία Ιερά Μονή Ρουσάνου καλύπτει το σύνολο του μικρού πλατώματός του. Ιδρύθηκε το 1529, πάνω σε χαλάσματα παλαιότερων εγκαταστάσεων, με κτίτορες τους αυταδέλφους ιερομονάχους οσίους Ιωάσαφ και Μάξιμο, που κατάγονταν από τα Γιάννενα.
Η Μονή είναι ένα τετραώροφο χαριτωμένο συγκρότημα που πήρε τη βασική οικοδομική του μορφή κατά την τρίτη δεκαετία του 16ου αι. Το Καθολικό και κελιά βρίσκονται στο ισόγειο, ενώ στους ορόφους βρίσκονται δωμάτια υποδοχής, το Αρχονταρίκι, άλλα κελιά και βοηθητικοί χώροι. Τα τελευταία χρόνια επιτελείται σημαντικό και εκτεταμένο
αναστηλωτικό - ανακαινιστικό έργο στο κτιριακό συγκρότημα της Μονής, από την θεοφιλή και φίλεργη αδελφότητα.
Ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος κτίστηκε εκ θεμελίων στη σημερινή του μορφή επί ερειπωμένου και αφανισμένου από τη φθορά του χρόνου και την εγκατάλειψη παλαιού καθολικού της μονής, περί το 1530 και είναι αγιορείτικου τύπου. Η αγιογράφησή του (1560) είναι από τα σημαντικότερα και λαμπρότερα τοιχογραφικά σύνολα της μεταβυζαντινής εποχής. Οι τοιχογραφίες, που καλύπτουν όλον τον κυρίως ναό και τον νάρθηκα, ανήκουν στην Κρητική Σχολή (κατά την γνώμη ειδικών επιστημόνων στον μαθητή του Θεοφάνη του Κρητός, Τζώρτζη). Στα μέσα του 16ου αι. πρέπει να λειτούργησε στην Μονή βιβλιογραφικό εργαστήριο.
Αν και ο ναός της Μονής είναι αφιερωμένος στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος, με ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια και ευλάβεια τιμάται και πανηγυρίζετε η μνήμη της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου), της οποίας υπάρχει μικρό παρεκκλήσιο.


( Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου ).
Κοντά στο χωριό Καστράκι -κι ανάμεσα στα ερειπωμένα μοναστήρια Προδρόμου, Αγίας Μονής και Παντοκράτορος- πολυόροφη, κομψή και αρχοντική στον στενόχωρο βράχο της, βρίσκεται η ανδρώα Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά. Ο οργανωμένος μοναχικός βίος στην Μονή ανάγεται στις πρώτες δεκαετίες του 14ου αι. Το μοναστήρι ανακαινίστηκε ριζικά στις αρχές του 16ου αι., οπότε και ανεγέρθηκε εκ θεμελίων ο ναός του Αγίου Νικολάου.
Στον δεύτερο όροφο βρίσκεται το καθολικό της Μονής (μικρός μονόχωρος ναός, σχεδόν τετράγωνος, με μικρό τρούλλο στο κέντρο της στέγης), που αγιογραφήθηκε το 1527 από τον περίφημο Κρητικό ζωγράφο Θεοφάνη Στρελίτζα
(+1559), τον επιλεγόμενο Μπαθά, ιδρυτή της Κρητικής Σχολής στην βυζαντινή αγιογραφία.
Οι τοιχογραφίες του ναού του Αγίου Νικολάου είναι το παλαιότερο ενυπόγραφο έργο του Θεοφάνη και φέρει την προσωπική σφραγίδα με όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ανεπανάληπτης τέχνης του μεγάλου αγιογράφου: ευγένεια, ζωντάνια, δροσερότητα, πλαστικότητα, μαλακούς και φωτεινούς τόνους και γενικά υψηλή ποιότητα και τελειότητα στο σχεδιασμό και στη χρωματική απόδοση των μορφών - γνωρίσματα που τελικά αποκρυσταλλώθηκαν στα μεγάλα τοιχογραφικά σύνολα της ωριμότητάς του στις αγιορείτικες μονές Μεγίστης Λαύρας και Σταυρονικήτα.Στον πρώτο όροφο βρίσκεται η κρύπτη και το παρεκκλήσιο του Αγίου Αντωνίου, στους τοίχους του οποίου διατηρούνται υπολείμματα παλαιών τοιχογραφιών (14ου αι.) και στον τελευταίο όροφο βρίσκονται η παλαιά Τράπεζα (με τοιχογραφίες), που σήμερα χρησιμεύει ως επίσημος χώρος υποδοχής, το Οστεοφυλάκιο και το παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννου σήμερα χρησιμεύει ως επίσημος χώρος υποδοχής, το Οστεοφυλάκιο και το παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου.

Κυριακή 9 Φεβρουαρίου 2014

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ( ΤΟ ΦΩΤΕΙΝΟ ΛΙΚΝΟ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ )



1). Μονή Ζωγράφου, χτισμένη σε δασώδη τοποθεσία, μισή ώρα από τη θάλασσα, τον 10ο αιώνα από το μοναχό Γεώργιο, ζωγράφο στο επάγγελμα, απ’ όπου προήλθε και το όνομά της. Τιμάται στη μνήμη του Αγίου Γεωργίου και μεταξύ των κειμηλίων της είναι και η χειροποίητη εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Στη μονή αυτή μονάζουν συνήθως μοναχοί που κατάγονται από τη Βουλγαρία.

2). Μονή Κωνσταμονίτου, χτισμένη μέσα στο δάσος, 25 λεπτά από τη θάλασσα, τον 11ο αιώνα από μοναχό που ήρθε από την Κασταμανή της Παφλαγονίας. Το σημερινό μοναστήρι όμως είναι του 19ου αιώνα γιατί καταστράφηκε επανειλημμένα και χτίστηκε για τέταρτη φορά το 1867. Τιμάται στη μνήμη του πρωτομάρτυρα Στέφανου.
3). Μονή Δοχειαρίου, χτισμένη δίπλα στη θάλασσα στη νοτιοδυτική πλευρά του Αγίου Όρους το 966 από τον Όσιο Ευθύμιο και, επειδή καταστράφηκε από τους πειρατές, ξαναχτισμένη και τοιχογραφημένη επίσης από ζωγράφους της Κρητικής σχολής το 1578. Τιμάται στη μνήμη των Αρχαγγέλων, αλλά στη μονή τιμάται και η Θεοτόκος με την επωνυμία «Γοργοεπήκοος».
4). Μονή Ξενοφώντα, χτισμένη δίπλα στη θάλασσα, στη βορειοδυτική πλευρά της χερσονήσου τον 10ο αιώνα από τον Όσιο Ξενοφώντα. Είναι γνωστή για τις περίφημες ψηφιδωτές εικόνες του 11ου αιώνα και τις τοιχογραφίες της. Τιμάται στη μνήμη του Αγίου Γεωργίου.
5). Μονή Παντελεήμονος, χτισμένη πάνω στη θάλασσα, στη μέση της παραλίας ανάμεσα στο λιμάνι της Δάφνης και στη Μονή Ξενοφώντα, τον 12ο αιώνα από Ρώσους μοναχούς. Το μοναστήρι, που είναι σα μια μικρή πολιτεία, έχει στη μέση το ναό της Αγίας Σκέπης που είναι η μεγαλύτερη εκκλησία του συγκροτήματος με 8 τρούλους και το καμπαναριό της έχει 33 καμπάνες. Τιμάται στη μνήμη του Αγίου Παντελεήμονα.
6). Μονή Ξηροποτάμου, χτισμένη σε μικρό οροπέδιο πάνω από τη Δάφνη (το κύριο λιμάνι του Αγίου Όρους) στη νοτιοδυτική πλευρά του Αγίου Όρους τον 10ο αιώνα από τον Όσιο Παύλο και τοιχογραφημένη στο τέλος του 18ου αιώνα. Τιμάται στη μνήμη των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. Η μονή έχει δεκαέξι παρεκκλήσια και διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή εικόνων. Μεταξύ των κειμηλίων της συγκαταλέγεται και ένα μεγάλο τεμάχιο Τιμίου Ξύλου, δώρο του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου.
7). Μονή Σίμωνος Πέτρας, χτισμένη σαν πύργος πάνω σ’ ένα βράχο ακριβώς πάνω από τη θάλασσα, με υψόμετρο 330 μέτρων, τον 14ο αιώνα από το μοναχό Σιμών. Έχει επτά ορόφους και δίπλα της ακριβώς βρίσκεται το υδραγωγείο του μοναστηριού, λίγο δε δεξιότερα το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο του Αγίου Όρους που τροφοδοτεί με ηλιακή ενέργεια το μοναστήρι. Τιμάται στη μνήμη της Γέννησης του Χριστού.
8). Μονή Οσίου Γρηγορίου, χτισμένη πάνω στη θάλασσα τον 13ο αιώνα από τον Όσιο Γρηγόριο στη θέση που στην αρχαιότητα ήταν χτισμένος ο ναός του Ποσειδώνα. Είναι το καλύτερα οργανωμένο μοναστήρι και λίγο ψηλότερα απ’ αυτό βρίσκεται η δεξαμενή νερού ενώ αρκετά ψηλότερα ορισμένα συστήματα ενέργειας. Τιμάται στη μνήμη του Αγίου Νικολάου.
9). Μονή Διονυσίου, χτισμένη σε βράχο ύψους 80 μέτρων, κοντά στη θάλασσα, στη νοτιοδυτική πλευρά του Αγίου Όρους τον 14ο αιώνα από τον Όσιο Διονύσιο. Καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1535 και ξανακτίσθηκε από τον θεοβόδα Ιωάννη Πέτρο από τη Μολδαβία, διακοσμήθηκε δε με τοιχογραφίες Κρητών ζωγράφων στα μέσα του 16ου αιώνα. Τιμάται στη μνήμη του Γενεσίου του Τιμίου Προδρόμου.
10). Μονή Αγίου Παύλου, το νοτιότερο μοναστήρι στη δυτική πλευρά της χερσονήσου, χτισμένο στους πρόποδες του Άθω, τον 10ο αιώνα στη θέση που το 337 υπήρχε η μονή των Εισοδείων της Θεοτόκου. Είναι το πιο παραδοσιακό μοναστήρι και το καθολικό της μονής είναι όλο από σκαλιστό μάρμαρο.
11. Μονή Μεγίστης Λαύρας, χτισμένη στη βορειοανατολική πλευρά του Όρους και θεμελιωμένη το 963 από τον Όσιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη. Τιμάται στη μνήμη του Οσίου Αθανασίου. Στην αυλή της Μεγίστης Λαύρας είναι χτισμένο παρεκκλήσι στο οποίο στεγάζεται η εικόνα της Θεοτόκου, η επιλεγόμενη Κουκουζέλισσα.
12). Μονή Καρακάλλου, χτισμένη σε πλαγιά της βορειοανατολικής πλευράς του Αγίου Όρους, μισή ώρα από τη θάλασσα. Η ύπαρξή της μαρτυρείται από τον 11ο αιώνα. Αργότερα ερημώθηκε για να ξανακτισθεί το 1294 από τον Ανδρόνικο ΙΙ Παλαιολόγο. Τον 16ο αιώνα την ανακαίνισε ο ηγεμόνας της Βλαχίας Ιωάννης Πέτρος Ραρές και η κόρη του Ρωξάνδρα εξαγόρασε τα μετόχια της μονής. Τιμάται στη μνήμη των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
13). Μονή Φιλοθέου, χτισμένη το 972, λίγο βορειότερα της μονής Καρακάλλου σε υψόμετρο 300 μέτρων, που λίγο παλαιότερα ονομαζόταν μονή της Φτέρης. Τιμάται στη μνήμη του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
14. Μονή Ιβήρων, χτισμένη κοντά στη θάλασσα, στη μέση περίπου της βορειοανατολικής πλευράς του Αγίου Όρους το 980 από Ίβηρες (Γεωργιανούς) μοναχούς, μαθητές του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Τιμάται στη μνήμη της κοιμήσεως της Θεοτόκου. Σε παρεκκλήσι στην αυλή της μονής φυλάγεται η εικόνα της Παναγίας της Πορταϊτισσας.
15). Μονή Κουτλουμουσίου, χτισμένη δίπλα στις Καρυές, στο μέσο της Αγιορείτικης χερσονήσου το 1334 (πιθανότατα πάνω σε ήδη υπάρχον κτίσμα από το 988) από μοναχό της ηγεμονικής οικογένειας των Κουτλουμούς, που ήταν Σελτζούκοι Τούρκοι. Τιμάται στη μνήμη της Μεταμορφώσεως του Χριστού. Αξιόλογο κειμήλιο της μονής είναι η εικόνα της Θεοτόκου Φοβεράς Προστασίας σε παρεκκλήσι του καθολικού της μονής.
16). Μονή Σταυρονικήτα, χτισμένη πρώτα σαν κελί τον 10ο αιώνα ενώ τον 11ο αιώνα χτίστηκε και ο πύργος της. Σαν μοναστήρι αναγνωρίστηκε το 1544 και ζωγραφίστηκε από τον περίφημο ζωγράφο της Κρητικής σχολής Θεοφάνη. Τιμάται στη μνήμη του Αγίου Νικολάου.
17). Μονή Παντοκράτορος, χτισμένη σε βραχώδη χερσονησίδα στη βορειοανατολική πλευρά του Αγίου Όρους τον 14ο αιώνα από τους αδελφούς Αλέξιο και Ιωάννη, αξιωματούχους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Τιμάται στη μνήμη της Μεταμορφώσεως του Χριστού. Μεταξύ των κειμηλίων της ονομαστή είναι η εικόνα της Παναγίας Γερόντισσας.
18). Μονή Βατοπεδίου, χτισμένη σε όρμο της βορειοανατολικής πλευράς του Αγίου Όρους στο τέλος του 10ου αιώνα από μαθητές του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Τιμάται στη μνήμη του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Είναι το μεγαλύτερο και επιβλητικότερο οικιστικό σύνολο του Αγίου Όρους με τοιχογραφίες του 14ου και ψηφιδωτά του 11ου αιώνα, καθώς και πολλά κειμήλια.
19). Μονή Εσφιγμένου, η βορειότερη στην ανατολική πλευρά της χερσονήσου, χτισμένη, πιστεύεται, από το μοναχό Θεόκτιστο τον 10ο αιώνα. Τιμάται στη μνήμη της Ανάληψης του Χριστού.
20). Μονή Χελανδαρίου, χτισμένη σε δασώδη τοποθεσία της βορειοανατολικής πλευράς του Αγίου Όρους, μισή ώρα από τη θάλασσα. Ιδρύθηκε τον 10ο αιώνα από το μοναχό Γεώργιο και παραχωρημένη το 1198 στο Σέρβο ηγεμόνα Στέφανο Νεμάνια και στο γιο του Ράτσκο, οι οποίοι έγιναν μοναχοί με τα ονόματα Συμεών και Σάββας αντίστοιχα. Από τότε στη μονή αυτή μονάζουν μοναχοί που κατάγονται συνήθως από τη Σερβία. Τιμάται στη μνήμη των Εισοδίων της Θεοτόκου. Μεταξύ των κειμηλίων της μονής είναι η εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας.

Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 2014

ΘΡΗΣΚΕΙΑ Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΜΕ ΤΟ ΘΕΙΟ

.

Η σχέση του ανθρώπου με το Θείο ονομάζεται θρησκεία. Είτε δεχθούμε τη λατινική ετυμολόγηση της λέξης, (religare/relegere=συνδέομαι εννώνομαι), είτε την ελληνική(θρώσκω =αναβαίνω).σε κάθε περίπτωση υποδηλώνεται ο σχεσιακός χαρακτήρας της θρησκείας: ανάμεσα σε θείο και ανθρώπινο, υπερφυσικό-φυσικό, υπερβατικού-ενδοσκομικού, πνευματικού-υλικού, ψυχικού-φυσικού, ατομικού-κοινωνικού. Για την ύπαρξη της θρησκείας απαιτούνται δύο όροι: το θείο και το ανθρώπινο. Η σχέση της θρησκείας και του ανθρώπου είναι αμφίδρομη και αμφίπλευρη, χωρίς να γίνεται μονόπλευρη και μονοσήμαντη.Τα τρία συστατικά της θρησκείας είναι η πίστη, η λατρεία και το ήθος. Α)Πίστη: η εμπιστοσύνη του ανθρώπου στο Υπερβατικό. Η πίστη αυτή καταγράφεται σε κείμενα και αποτυπώνεται σε μνημεία τέχνης. Η στοχαστική επεξεργασία της πίστης είναι η Θεολογία. Η θεσμοποίηση της πίστης είναι το Δόγμα και το σύμβολο της πίστης. Β) Λατρεία: το σύνολο των λεγομένων και πραττομένων της θρησκεύουσας κοινότητας όπως αυτά ενσαρκώνονται στην αρχιτεκτονική, τη διακόσμηση και τη μουσική επένδυση. Γ) Ηθος: η πίστη έχει ως επακόλουθο ένα δεσμευτικό ήθος: τρόπος ζωής ορισμένος και οριοθετημένος.