1). Μονή Ζωγράφου, χτισμένη σε δασώδη τοποθεσία, μισή ώρα από τη θάλασσα, τον 10ο αιώνα από το μοναχό Γεώργιο, ζωγράφο στο επάγγελμα, απ’ όπου προήλθε και το όνομά της. Τιμάται στη μνήμη του Αγίου Γεωργίου και μεταξύ των κειμηλίων της είναι και η χειροποίητη εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Στη μονή αυτή μονάζουν συνήθως μοναχοί που κατάγονται από τη Βουλγαρία.
2). Μονή Κωνσταμονίτου, χτισμένη μέσα στο δάσος, 25 λεπτά από τη θάλασσα, τον 11ο αιώνα από μοναχό που ήρθε από την Κασταμανή της Παφλαγονίας. Το σημερινό μοναστήρι όμως είναι του 19ου αιώνα γιατί καταστράφηκε επανειλημμένα και χτίστηκε για τέταρτη φορά το 1867. Τιμάται στη μνήμη του πρωτομάρτυρα Στέφανου.
3). Μονή Δοχειαρίου, χτισμένη δίπλα στη θάλασσα στη νοτιοδυτική πλευρά του Αγίου Όρους το 966 από τον Όσιο Ευθύμιο και, επειδή καταστράφηκε από τους πειρατές, ξαναχτισμένη και τοιχογραφημένη επίσης από ζωγράφους της Κρητικής σχολής το 1578. Τιμάται στη μνήμη των Αρχαγγέλων, αλλά στη μονή τιμάται και η Θεοτόκος με την επωνυμία «Γοργοεπήκοος».
4). Μονή Ξενοφώντα, χτισμένη δίπλα στη θάλασσα, στη βορειοδυτική πλευρά της χερσονήσου τον 10ο αιώνα από τον Όσιο Ξενοφώντα. Είναι γνωστή για τις περίφημες ψηφιδωτές εικόνες του 11ου αιώνα και τις τοιχογραφίες της. Τιμάται στη μνήμη του Αγίου Γεωργίου.
5). Μονή Παντελεήμονος, χτισμένη πάνω στη θάλασσα, στη μέση της παραλίας ανάμεσα στο λιμάνι της Δάφνης και στη Μονή Ξενοφώντα, τον 12ο αιώνα από Ρώσους μοναχούς. Το μοναστήρι, που είναι σα μια μικρή πολιτεία, έχει στη μέση το ναό της Αγίας Σκέπης που είναι η μεγαλύτερη εκκλησία του συγκροτήματος με 8 τρούλους και το καμπαναριό της έχει 33 καμπάνες. Τιμάται στη μνήμη του Αγίου Παντελεήμονα.
6). Μονή Ξηροποτάμου, χτισμένη σε μικρό οροπέδιο πάνω από τη Δάφνη (το κύριο λιμάνι του Αγίου Όρους) στη νοτιοδυτική πλευρά του Αγίου Όρους τον 10ο αιώνα από τον Όσιο Παύλο και τοιχογραφημένη στο τέλος του 18ου αιώνα. Τιμάται στη μνήμη των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. Η μονή έχει δεκαέξι παρεκκλήσια και διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή εικόνων. Μεταξύ των κειμηλίων της συγκαταλέγεται και ένα μεγάλο τεμάχιο Τιμίου Ξύλου, δώρο του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου.
7). Μονή Σίμωνος Πέτρας, χτισμένη σαν πύργος πάνω σ’ ένα βράχο ακριβώς πάνω από τη θάλασσα, με υψόμετρο 330 μέτρων, τον 14ο αιώνα από το μοναχό Σιμών. Έχει επτά ορόφους και δίπλα της ακριβώς βρίσκεται το υδραγωγείο του μοναστηριού, λίγο δε δεξιότερα το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο του Αγίου Όρους που τροφοδοτεί με ηλιακή ενέργεια το μοναστήρι. Τιμάται στη μνήμη της Γέννησης του Χριστού.
8). Μονή Οσίου Γρηγορίου, χτισμένη πάνω στη θάλασσα τον 13ο αιώνα από τον Όσιο Γρηγόριο στη θέση που στην αρχαιότητα ήταν χτισμένος ο ναός του Ποσειδώνα. Είναι το καλύτερα οργανωμένο μοναστήρι και λίγο ψηλότερα απ’ αυτό βρίσκεται η δεξαμενή νερού ενώ αρκετά ψηλότερα ορισμένα συστήματα ενέργειας. Τιμάται στη μνήμη του Αγίου Νικολάου.
9). Μονή Διονυσίου, χτισμένη σε βράχο ύψους 80 μέτρων, κοντά στη θάλασσα, στη νοτιοδυτική πλευρά του Αγίου Όρους τον 14ο αιώνα από τον Όσιο Διονύσιο. Καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1535 και ξανακτίσθηκε από τον θεοβόδα Ιωάννη Πέτρο από τη Μολδαβία, διακοσμήθηκε δε με τοιχογραφίες Κρητών ζωγράφων στα μέσα του 16ου αιώνα. Τιμάται στη μνήμη του Γενεσίου του Τιμίου Προδρόμου.
10). Μονή Αγίου Παύλου, το νοτιότερο μοναστήρι στη δυτική πλευρά της χερσονήσου, χτισμένο στους πρόποδες του Άθω, τον 10ο αιώνα στη θέση που το 337 υπήρχε η μονή των Εισοδείων της Θεοτόκου. Είναι το πιο παραδοσιακό μοναστήρι και το καθολικό της μονής είναι όλο από σκαλιστό μάρμαρο.
11. Μονή Μεγίστης Λαύρας, χτισμένη στη βορειοανατολική πλευρά του Όρους και θεμελιωμένη το 963 από τον Όσιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη. Τιμάται στη μνήμη του Οσίου Αθανασίου. Στην αυλή της Μεγίστης Λαύρας είναι χτισμένο παρεκκλήσι στο οποίο στεγάζεται η εικόνα της Θεοτόκου, η επιλεγόμενη Κουκουζέλισσα.
12). Μονή Καρακάλλου, χτισμένη σε πλαγιά της βορειοανατολικής πλευράς του Αγίου Όρους, μισή ώρα από τη θάλασσα. Η ύπαρξή της μαρτυρείται από τον 11ο αιώνα. Αργότερα ερημώθηκε για να ξανακτισθεί το 1294 από τον Ανδρόνικο ΙΙ Παλαιολόγο. Τον 16ο αιώνα την ανακαίνισε ο ηγεμόνας της Βλαχίας Ιωάννης Πέτρος Ραρές και η κόρη του Ρωξάνδρα εξαγόρασε τα μετόχια της μονής. Τιμάται στη μνήμη των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου.
13). Μονή Φιλοθέου, χτισμένη το 972, λίγο βορειότερα της μονής Καρακάλλου σε υψόμετρο 300 μέτρων, που λίγο παλαιότερα ονομαζόταν μονή της Φτέρης. Τιμάται στη μνήμη του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
14. Μονή Ιβήρων, χτισμένη κοντά στη θάλασσα, στη μέση περίπου της βορειοανατολικής πλευράς του Αγίου Όρους το 980 από Ίβηρες (Γεωργιανούς) μοναχούς, μαθητές του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Τιμάται στη μνήμη της κοιμήσεως της Θεοτόκου. Σε παρεκκλήσι στην αυλή της μονής φυλάγεται η εικόνα της Παναγίας της Πορταϊτισσας.
15). Μονή Κουτλουμουσίου, χτισμένη δίπλα στις Καρυές, στο μέσο της Αγιορείτικης χερσονήσου το 1334 (πιθανότατα πάνω σε ήδη υπάρχον κτίσμα από το 988) από μοναχό της ηγεμονικής οικογένειας των Κουτλουμούς, που ήταν Σελτζούκοι Τούρκοι. Τιμάται στη μνήμη της Μεταμορφώσεως του Χριστού. Αξιόλογο κειμήλιο της μονής είναι η εικόνα της Θεοτόκου Φοβεράς Προστασίας σε παρεκκλήσι του καθολικού της μονής.
16). Μονή Σταυρονικήτα, χτισμένη πρώτα σαν κελί τον 10ο αιώνα ενώ τον 11ο αιώνα χτίστηκε και ο πύργος της. Σαν μοναστήρι αναγνωρίστηκε το 1544 και ζωγραφίστηκε από τον περίφημο ζωγράφο της Κρητικής σχολής Θεοφάνη. Τιμάται στη μνήμη του Αγίου Νικολάου.
17). Μονή Παντοκράτορος, χτισμένη σε βραχώδη χερσονησίδα στη βορειοανατολική πλευρά του Αγίου Όρους τον 14ο αιώνα από τους αδελφούς Αλέξιο και Ιωάννη, αξιωματούχους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Τιμάται στη μνήμη της Μεταμορφώσεως του Χριστού. Μεταξύ των κειμηλίων της ονομαστή είναι η εικόνα της Παναγίας Γερόντισσας.
18). Μονή Βατοπεδίου, χτισμένη σε όρμο της βορειοανατολικής πλευράς του Αγίου Όρους στο τέλος του 10ου αιώνα από μαθητές του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτη. Τιμάται στη μνήμη του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Είναι το μεγαλύτερο και επιβλητικότερο οικιστικό σύνολο του Αγίου Όρους με τοιχογραφίες του 14ου και ψηφιδωτά του 11ου αιώνα, καθώς και πολλά κειμήλια.
19). Μονή Εσφιγμένου, η βορειότερη στην ανατολική πλευρά της χερσονήσου, χτισμένη, πιστεύεται, από το μοναχό Θεόκτιστο τον 10ο αιώνα. Τιμάται στη μνήμη της Ανάληψης του Χριστού.
20). Μονή Χελανδαρίου, χτισμένη σε δασώδη τοποθεσία της βορειοανατολικής πλευράς του Αγίου Όρους, μισή ώρα από τη θάλασσα. Ιδρύθηκε τον 10ο αιώνα από το μοναχό Γεώργιο και παραχωρημένη το 1198 στο Σέρβο ηγεμόνα Στέφανο Νεμάνια και στο γιο του Ράτσκο, οι οποίοι έγιναν μοναχοί με τα ονόματα Συμεών και Σάββας αντίστοιχα. Από τότε στη μονή αυτή μονάζουν μοναχοί που κατάγονται συνήθως από τη Σερβία. Τιμάται στη μνήμη των Εισοδίων της Θεοτόκου. Μεταξύ των κειμηλίων της μονής είναι η εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας.
